وقتی صحبت از تکنیک عکاسی می شود، موضوع فراتر از محدوده دیجیتال می‌رود. در عکاسی پانوراما تجهیزات فنی دارای اهمیت ثانوی بوده و رعایت یک سری نکات هنگام عکاسی اهمیت بیشتری دارد. فرقی نمی کند که از یک مکان زیبای باستانی عکاسی می کنید یا از منظره وسیع یک دشت از بالای کوه. قواعد عکاسی پانوراما در همه موارد ثابت است.
وقتی یک منظره 360 درجه را در یک سطح دو بعدی جا می‌دهیم، برای بازسازی لبه ساختمانها یا خط الراس کوهها باید تصاویر کمی تابانده شوند. اگر سوژه مورد نظر به اندازه کافی دور از دوربین باشد این مشکل چندان قابل توجه نیست و براحتی می توان آنرا اصلاح نمود. ولی وقتی اشیائی در جلوی دوربین واقع می شوند، قضیه فرق می کند. هر گونه تغییر مکان عرضی کوچک دوربین برای این اشیاء تغییرات پرسپکتیو زیادی را ایجاد می‌نماید که در هنگام به هم چسباندن عکسها به هیچ وجه با هم جفت و جور نمی‌شوند. د راین حالت تنها یک راه حل وجود دارد: باید با حذف کردن اشیاء مزاحم واقع در جلوی منظره سعی نمایید تا بهترین عکس از منظره دوردست را ایجاد نمایید. ضمنا کوچک کردن تغییرات مکانی دوربین هنگامی که یک شی در جلوی دوربین واقع می شود به امکان جفت شدن بهتر عکس کمک می کند.
در عکاسی پانوراما، فاصله کانونی استاندارد نرمال 50 میلیمتری، زاویه زیادی از منظره روبرو از یک سوژه تقریبا نزدیک به دوربین را نمی پوشاند. این لنز فقط یک بخش کوچک از کل منظره را می‌گیرد. بنابر این اگر بخواهید از کل نمای 360 درجه درون تالار یک کاخ یا مسجد قدیمی عکاسی نمایید، با این لنز باید صدها عکس بگیرید. این کار خیلی وقت گیر و ترکیب آن نیز بسیار سخت می باشد. در چنین حالتی استفاده از یک لنز واید خیلی بهتر است. ولی اگر می خواهید از منظره افق روی یک کوه عکس بگیرید همان لنز نرمال نیز پاسخگو می باشد و با تعداد قابل قبولی عکس می توان تمام منظره اطراف را گرفت.
خوشبختانه حتی دوربینهای دیجیتال با فاصله کانونی متوسط را می توان با یک مبدل زاویه باز یا مبدل چشم ماهی تجهیز نمود. این اتصالات لنز معمولا خیلی گران نیستند و شما برای عکاسی پانوراما مجبور به خرید یک بدنه گران حرفه ای و لنز های زاویه باز نیستید.
یکی از مسایل مهم و رمز آلود در عکاسی پانوراما یکنواختی عکس می باشد. هر چه غیر یکنواختی بین عکسها کمتر باشد تصویر نهایی دارای هماهنگی و یکپارچگی بیشتری به نظر می رسد. بنابر این یکی از لوازم اساسی برای این نوع عکاسی سه پایه است تا از به هم خوردن و بالا رفتن خط افق در عکسهای مختلف جلوگیری نماید. با استفاده از سه پایه شما تنها باید دوربین را اندکی بچرخانید و بالا و پایین عسکها بطور اتوماتیک با همدیگر جور می شود. ولی حتی با بهترین سه پایه ها، اگر دوربین نسبت به افق کج باشد، فایده ای ندارد. در این حالت وقتی دوربین را می چرخانید، پرسپکتیوهای غیر هم محور دارید و داشتن یک پانورامای خوب تقریبا غیر ممکن می شود. در این مورد استفاده از یک وسیله ساده که در بنایی کاربرد دارد می تواند به شما کمک زیادی نماید. با استفاده از یک تراز که روی دوربین قرار داده می شود، می توانید دوربین را نسبت به افق و خط عمودی کاملا تراز نمایید. البته بعضی سه پایه ها دارای یک نشانگر تراز روی هد هستند که کار شما را ساده تر می کنند.
اگر ممکن است زمانی عکس بگیرید که کسی در منظره مورد عکاسی شما در حال راه رفتن نباشد. ولی اگر افراد در عکس نهایی شما دوبار ظاهر شوند مشکل خاصی نیست. ولی اگر در نقطه ای واقع شوند که دو عکس باید به هم بچسبند، بدترین حالت این است که باید آن فرد تنها از یک عکس منتقل شود یا نصف شود.
شما نباید تنظیمات دوربین را در بین گرفتن عکسها تغییر دهید. تغییر دادن تراز سفیدی یا سرعت شاتر باعث می شود که هماهنگ کردن عکسهای به هم چسبیده غیر ممکن شود. بنابر این اگر ممکن است یک روز بدون ابر و مد تنظیم دستی را برای عکاسی انتخاب نمایید تا تنظیمات و منظره در حین عکاسی ثابت بماند.
تا جایی که ممکن است از فلاش استفاده نکنید. با توجه به نحوه چرخش دوربین شما، اشیاء در عکسهای مختلف سایه های متفاوت ایجاد می‌کنند که باعث عدم هماهنگی و غیر طبیعی شدن عکس شما می شود.
شما باید تمام طول و عرض منظره مورد نظرتان را کاملا عکاسی نمایید. روی هم افتادگی بخشی از مناظر در هر عکس اشکالی ندارد و حتی برای نرم افزارهای ساخت عکس پانوراما برای ایجاد هماهنگی کامل بین دو عکس کاملا ضروری می باشد. بعضی از دوربینهای دیجیتال در مد پانوراما بعد از هر عکس، بخشی از قسمت انتهایی عکس قبلی را در نمایشگر نشان می دهند که کار گرفتن عکس بعدی را بسیار ساده تر می کند. ولی اگر دوربین شما چنین امکانی ندارد در هر عکس چیزی از منظره را نشانه قرار دهید تا در عکس بعدی بدانید تا کجای منظره را عکاسی کرده اید. بهترین حالت این است که حداقل بین یک سوم تا یک چهارم عکس قبلی در عکس بعدی تکرار شود. هر چه سوژه به دوربین نزدیکتر است باید بخش بیشتری از عکس قبلی در بعدی تکرار شود و هر چه دورتر باشد نیاز به تکرار بخش کوچکتری است .
معرفی نرم افزارهای پانوراما
در این بخش تعدادی از نرم افزارهای ارزان یا رایگان پانوراما معرفی می شوند. لینک سایتهای ارائه دهنده نرم افزارها نیز داده شده است.
نرم افزارهای ایجاد عکسهای پانوراما
3DVista Studio
این نرم افزار خیلی ارزان نیست، ولی دارای قابلیت چسباندن عکسها در تمام جهات و امکانات بسیار خوبی است. این نرم افزار تمام کارها از چسباندن عکسها به هم تا نمایش حرفه ای آن روی اینترنت را برای شما انجام می دهد. قیمت 199 دلار
http://www.vtstore.com/3dvis/web.htm
PanoTools
مجموعه ای از ابزاهای کلاسیک ویرایش تصویر برای تمام سیستم های عامل. هر چند استفاده از آن خیلی آسان نیست، ولی کیفیت آن بسیار خوب است. این نرم افزار رایگان است.
http://www.path.unimelb.edu.au/~dersch/
Panorama Tools Open GUI
این نرم افزار برای کاربردهای سورس آزاد نوشته شده است. در حالی که نرم افزار نهایی PanoTools رایگان است، این نرم افزار تمام قابلیتهای آن را ندارد.
http://www.nic.fi/~juhe/ptbcbgui/
PtGui
در این نرم افزار تمام امکانات و ابزارهای PanoTools در یک واسط گرافیکی قابل تنظیم توسط کاربر جمع شده است. بنابر این شما بدون درگیر شدن با دستورات برنامه میتوانید از امکانات آن لذت ببرید. البته بخاطر این راحتی باید 50 یورو بپردازید.
http://www.ptgui.com
vrmakepano
این نرم افزار دارای قابلیتهای خیلی بالایی نیست، ولی براحتی می تواند پانوراماهای ساده برای نمایش در QuickTime VR بسازد. این نرم افزار برای مکینتاش و ویندوز موجود است.
http://developer.apple.com/samplecode/Sample_Code
/QuickTime/QuickTime_VR/vrmakepano.htm
PanoramaFactory
این نرم افزار یکی از ابزارهای ارزان و عمومی پانوراما است. نسخه 2.4 آن را باید پس از 30 روز استفاده رایگان 35 دلار بخرید. نسخه ساده تر 1.6 رایگان است.
http://www.panoramafactory.com/
PhotoVista
این ابزار یک نرم افزار تجاری به قیمت 60 دلار برای ویندوز و مکینتاش است. برای دیدن مشخصات آن به سایت نرم افزار مراجعه نمایید.
http://www.iseemedia.com/store/whats_new.html
ArcSoft Panorama Maker
این نرم افزار که فکر می کنم به همراه دوربین های نیکون نیز عرضه می شود کار به هم چسباندن و مدیریت عکسها را انجام میدهد. قیمت فروش آن 13.38 یورو است.
http://www.arcsoft.com/products/software/en/panoramamaker2000.html
VR Panoworx
این نرم افزار بخشی از جعبه ابزار VR برای ساخت فیلم با فرمت QuickTime است و دارای ابزارهایی برای ساخت پانوراما نیز می باشد. این ابزار قدرتمند به قیمت 150 دلار به فروش می رسد.
http://www.vrtoolbox.com/vrpanoworx.html
ADG Panorama Version 4.0
کاربران غیر تجاری به صورت رایگان می توانند از نمایشگر 360 درجه تصاویر استفاده نمایند. ولی برای گرفتن برنامه های Java باید 60 دلار بپردازید.
http://www.albatrossdesign.com/products/panorama/
Cool 360
این نرم افزار هوشمند کار Ulead است و تمام کارها از ابتدا تا انتشار روی وب را برای شما انجام می دهد. نسخه آزمایشی بعد از 15 روز از کار می افتد و برای خرید آن باید 40 دلار بپردازید.
http://www.ulead.com/cool360/trial.htm
Panoweaver
از این نرم افزار برای تبدیل دو عکس که با یک لنز با زاویه بسیار باز گرفته شده به پانورامای 360 درجه استفاده می شود. نسخه آزمایشی نرم افزار برای دانلود موجود است و قیمت نسخه نهایی 99 دلار می باشد.
http://www.easypano.com/download.htm
PanaVue ImageAssembler
این نرم افزار ساده پانوراماهای کامل را در تمام نسخه های ویندوز ایجاد می کند. قیمت آن 49 دلار است و یک نسخه آزمایشی با عملکرد کامل نیز برای دانلود موجود است که در عکسهای تولید شده لوگوی شرکت سازنده را وارد می کند.
http:// www.panavue.com/products/index.htm
REALVIZ Stitcher v3.1
این ابزار حرفه ای 499 دلار قیمت دارد و اجازه ساخت پانوراماهای کروی و پرسپکتیوهای مختلف را برای شما ایجاد میکند. این نرم افزار برای ویندوز و مکینتاش موجود می باشد.
http:// www.realviz.com/products/st/index.php
LM Stitch
این نرم افزار ارزان قیمت تنها 17 یورو قیمت دارد، ولی فقط کارهای اولیه مثل چسباندن تصاویر را انجام می دهد.
http:// www.lostmarble.com/lmstitch/
نرم افزارهای نمایش پانوراما
ImageZoom 2
این نرم افزار مخصوص پانوراما نیست. ولی دارای امکان زوم و سایر امکانات برای پانوراما نیز می باشد. این نرم افزار برای استفاده غیر تجاری رایگان است.
http:// www.vivaorange.com
KzmJRoundVideo
این نرم افزار امکاناتی برای دیدن عکسها دارد. شما می توانید روی عکسها حرکت کنید و روی نواحی مشخص شده ای با نگه داشتن موس توضیحات مربوطه را بخوانید.
http:// www.kazuma.net/JAVA/kzmjroundvideo.html
Slide Show Movie Maker
این نرم افزار رایگان عکسها را نمایش می دهد و شبیه یک ویدئو با جلوه های مختلف می باشد. یکی از مشخصات خاص نسخه 3.2 این است که می تواند اطراف مختلف یک عکس پانوراما را بصورت سرگردان نشان دهد.
http:// www.joern-thiemann.de/tools/ssmm/
PixScreen
نسخه 1.0.1.6 این نرم افزار برای دانلود موجود می باشد. با این نرم افزار می توانید پانوراماهای 360 درجه را که با PixMaker Lite ایجاد شده ببینید و از آنها بصورت پانوراما یا عادی پرینت بگیرید. این نرم افزار برای استفاده خصوصی رایگان است.
http:// www.pixaround.com/products/pslt/index.php
Anything3D PanoViewer
نسخه حرفه ای این اپلت جاوا تقریبا 40 دلار قیمت دارد. زوم و زاویه دید را بصورت جالبی با موس یا صفحه کلید می توان کنترل کرد. نسخه ساده آن را می توان رایگان استفاده کرد، ولی لوگوی سازنده و لینک به سایت آن را باید تحمل نمایید.
http:// www.anything3d.com/home/index.php3?
Poorman"S Vr
علاوه بر تصویر به شما شماتیکی نقشه مانند از عکسی که می بینید نشان می دهد. شما می توانید تا جایی که رزولوشن عکس اجازه می دهد روی عکس زوم نمایید. با پرداخت 33 یورو از شر پیغام های مکرر رجیستر نشدن این برنامه جاوایی خلاص خواهید شد.
http:// www.duckware.com/pmvr/
سایر ابزارها
Ptlens
این نرم افزار یک ابزار تکمیلی برای ابزارهای عمومی پانوراما محسوب می شود. علاوه بر سایر امکانات این نرم افزار رایگان فاصله کانونی را از اطلاعات EXIF عکس میخواند و اعوجاجهای بطرف داخل و خارج عکس را بر اساس این اطلاعات اصلاح می کند.
http:// epaperpress.com/ptlens/index.html
Icorrect
نسخه 3 این نرم افزار رنگها را در عکسهای مختلف اصلاح و هماهنگ می کند. برای این کار نقطه سفید بصورت خودکار یا دستی تعیین شده و یا اینکه اشباع رنگی و روشنایی اصلاح می وشد. به علاوه این نرم افزار از مقادیر استاندارد برای نواحی مانند آبی آسمان، سبزی برگها یا رنگ پوست به عنوان مرجع استفاده می کند. برای این که بتوانید عکس اصلاح شده را ذخیره نمایید باید 40 دلار بپردازید.
http:// www.picto.com/editlabtour/index.html
Color Washer
این فیلتر قابل اتصال به فتوشاپ عکسهای دارای مایه رنگی ناخواسته را اصلاح نموده و برای راحتی امکان انتخاب مد تازه کار یا حرفه ای را دارد. قیمت دانشجویی این نرم افزار 30 دلار است.
http:// thepluginsite.com/products/photowiz/index.htm
کلمات کلیدی:
